Bel patra: Uses & benefits

Bel patra plant, shiv belpatra (बेलपत्र) (grow from seed)

Bel patra: Uses, benefits, & Vastu significance

“No worship is complete without offering something to the deity. Lord Shiva is very simple and innocent, and doesn’t expect much; hence, he is called Bholenath. One just needs to offer ‘bel-patra’ to him. Bel-patra offering signifies the surrender of all three aspects of one’s nature—tamas, rajas, and sattva. You have to surrender the positives and negatives of your life to Lord Shiva and become free.”

- Gurudev Sri Sri Ravi Shankar, global humanitarian and peace ambassador

WHAT IS BEL PATRA?

Bel patra is a plant also known as bilva patra in Sanskrit. The word ‘bilva’ means the bel tree and ‘patra’ means leaf. The plant, bel patra, also includes the bel fruit, which comes with a hard shell and tastes a little tangy. There are various names and pronunciations of bel patra depending on the region you belong to in India. The plant has a cultural, social, and therapeutic value.

WHY DO WE OFFER BEL PATRA TO LORD SHIVA?

When we worship Lord Shiva, bel patra is one of the most important items offered. It is said that the leaves of bel patra are Lord Shiva’s favorite. The three-leaf bel patra symbolizes the Trinity: Brahma, Vishnu, and Mahesh (Shiva). According to the scriptures, the three leaves of bel patra also represent the three eyes of Lord Shiva.

भोलेनाथ की पूजा में बेलपत्र यानी बेलपत्र का विशेष महत्व है। महादेव एक बेलपत्र अर्पण करने से भी प्रसन्न हो जाते है, इसलिए उन्हें ‘आशुतोष’ भी कहा जाता है। बेलपत्र में एक साथ तीन पत्तियां जुड़ी रहती हैं। इसे ब्रह्मा, विष्णु और महेश का प्रतीक माना जाता है। वैसे तो बेलपत्र की महिमा का वर्णन कई पुराणों में मिलता है। लेकिन शिवपुराण में इसकी महिमा विस्‍तार से बताई गयी है। शिवपुराण में कहा गया है कि बेलपत्र भगवान शिव का प्रतीक है। भगवान स्वयं इसकी महिमा स्वीकारते हैं। मान्यता है कि जो भी बेल वृक्ष की जड़ के पास शिवलिंग रखकर भोले की पूजा करते हैं। वे हमेशा सुखी रहते हैं। उनके पर‍िवार पर कभी कोई कष्‍ट नहीं आता।

Jains also consider bel patra auspicious. It is believed that the 23rd Tirthankara, Parshavantha, attained nirvana under this tree.

SURPRISING BENEFITS OF BEL PATRA

It might also interest you to know about the diverse uses of bel patra - as a medicine, a face pack for curing skin problems, or as a refreshment consumed during summers.

1) Medicinal importance of bel patra:

a) Bel patra has very unique medicinal benefits. Its fruit is a rich source of vitamins and minerals that includes Vitamin C, Vitamin A, riboflavin, calcium, potassium, fiber, Vitamin B1, B6, and B12 - that is required for the overall growth and development of the body.

b) According to Ayurveda, there are three doshas - Vatta, Pitta and Kapha, and the consumption of bel patra helps in balancing all the three doshas.

c) Bel fruit contains antioxidants and has laxative properties that help cure stomach-related diseases like diarrhea, dysentery, vomiting; it also strengthens the digestive system.

d) Consumption of bel patra helps control lifestyle diseases such as diabetes, hypertension, heart problems, and cholesterol.

2) Bel patra benefits for skin:

a) If you suffer from odor troubles due to excess perspiration or rashes on the skin, then applying the mixture of bel patra for a few days will help reduce body odor.

b) Eating or drinking the juice of bel patra can help solve the problem of hair fall and smoothen rough and dry hair.

c) The mixture of bel patra helps remove white spots on the skin that may develop as a side effect of medicine.

Comments

ह्लद्य रोग

आहारातून मिळणाऱ्या उष्माकांपैकी १० टक्के किंवा त्याहीपेक्षा कमी उष्मांक स्निग्ध पदार्थामधून आलेले असावेत. कोलेस्टेरॉल आणि कोलेस्टेरॉलयुक्त पदार्थ वज्र्य करावेत. रोजच्या आहारातून ५ मिलिग्रॅम कोलेस्टेरॉल खायला हरकत नाही, अगदी स्निग्धांशविरहित दुधातही (Skimmed Milk) मध्ये थोडेसे कोलेस्टेरॉल असते. संपृक्त स्निग्धांश (Saturated Fats) जवळजवळ वज्र्य करावेत. कोलेस्टेरॉलची पातळी कमी करण्याच्या दृष्टीनं उपयुक्त असलेले पदार्थ कांदा, लसूण, गाजर, वांगे, सोयाबीन, स्कीम मिल्क, दुधाचं दही, सफरचंद इतर नेहमी आहारात ठेवावे. 2. मांसाहार टाळावा. मटण, चिकन टाळावे. अंडय़ातील पिवळा भाग टाळावा. दुधाचे पदार्थ- मलई, तूप, लोणी, चीज, पनीर, मिठाई शक्यतो टाळावे. मिताहारी असावे. (Have a gentle hunger always) 3. सफरचंद नियमित सेवन केल्याने हृदयासाठी व रक्तवाहिन्यासाठी उपयुक्त ठरते. हे फायबर हृदय रोग टाळण्यासाठी मदत करते. 4. किमान पाच बदाम आणि चार अक्रोड नियमित खाल्ल्यामुळेही शरीराला पुरेसे फॅट, व्हिटॅमिन ई आणि कॅल्शियम मिळते. बदाम खाल्ल्याने हृदयरोग किमान २० टक्क्यांइतका दूर ठेवता येतो. अक्रोडात व्हिटॅमिन-ई...

केस गळणे थांबवण्यासाठी घरगुती उपाय (Home Remedies for Hair Loss)

नारळाचं तेल (Coconut oil) केस गळती थांबवण्यासाठी अतिशय गुणकारी आहे. जर केसांना नारळाच्या तेलाने मसाज केला तर प्रथिनांची क्षती रोखली जाते तसेच केस मऊ आणि सतेज होण्यास मदत होते. नारळाचे दूध डोक्यावर चोळल्यानेही असेच चांगले परिणाम दिसून येतात. केसांना कांद्याचा रस (onion juice) लावला तरी केसांच्या वाढीस मदत होते आणि पर्यायाने टक्कल कमी होण्यास मदत होते. मेथी (fenugreek) वाटून तिची पाण्यात पेस्ट केली आणि ती केसांना लावली तरी केस गळणे कमी होण्यास मदत होते. बीट आणि मेंदी (Beetroot and henna) पावडर ह्यांना एकत्र पाण्यात कालवून, त्यांची पेस्ट केसाला लावल्यास केस गळने कमी होते. कोरफड (aloe vera gel) केसांचे गळणे थांबवण्यासाठी अतिशय परिणामकारक आहे. कोरफडीचा गर केसाला लावल्यास केस गळणे थांबते तसेच केसांची वाढ होण्यास मदत होते आणि केस मऊ आणि मजबूत होतात. आवळ्याची पावडर आणि लिंबाचा रस डोक्याला लावल्यास केस गळण्याचे प्रमाण कमी होते तसेच केसांना चमक येते. रोजमेरीचे तेल (rosemary oil) केसांना लावल्यास केस गळणे कमी होते. शरीरातील लोहाचे प्रमाण कमी असल्यास केस गळण्याची समस्या उद्भवू शकते. त्यामुळे केस ...

उन्हाळ्यात तब्येत सांभाळा..!!

उष्ण व थंड पदार्थ कलिंगड - थंड सफरचंद - थंड चिकू - थंड संत्री - उष्ण आंबा - उष्ण लिंबू - थंड कांदा - थंड आलं/लसूण - उष्ण काकडी - थंड बटाटा - उष्ण पालक - थंड टॉमेटो कच्चा - थंड कारले - उष्ण कोबी - थंड गाजर - थंड मुळा - थंड मिरची - उष्ण मका - उष्ण मेथी - उष्ण कोथिंबीर/पुदिना - थंड वांगे - उष्ण गवार - उष्ण भेंडी साधी भाजी - थंड बीट - थंड बडीशेप - थंड वेलची - थंड पपई - उष्ण अननस - उष्ण डाळींब - थंड ऊसाचा रस बर्फ न घालता ...

विश्वास की शक्ति

विश्वास संकट के समय में ही काम आता है, यह अजीब है कि जब सबसे ज्यादा जरूरत होती है, तो विश्वास खो दिया जाता है! जानें कि विश्वास एक उपहार है, जो हमें जीवन की चुनौतियों का सामना करने की शक्ति देता है। आयुर्वेद जीवनशैली को अपनाकर, आप अपने जीवन में विश्वास की शक्ति को जगा सकते हैं, स्वस्थ आदतें, स्वस्थ जीवनशैली, उत्साह, प्रेम, खुशी, आनंद के साथ मिलकर। व्यायाम, प्राणायाम, प्रार्थना, योग, ध्यान, सकारात्मक दृष्टिकोण से भरा जीवन, आपको विश्वास की शक्ति से भर देगा, और आप जीवन की चुनौतियों का सामना करने के लिए तैयार हो जाएंगे। जब आप आयुर्वेद जीवनशैली को अपनाते हैं, तो आप अपने जीवन में विश्वास की शक्ति को जगाते हैं, आपका मन और शरीर दोनों स्वस्थ और मजबूत हो जाते हैं, और आप जीवन की चुनौतियों का सामना करने के लिए तैयार हो जाते हैं। आइए आज एक आनंदमय दिन की शुभकामना करें, खुश रहें, सफलता, खुशी, और सुंदर जीवन के पथ पर बढ़ें। आयुर्वेद जीवनशैली के साथ मिलकर, आपको विश्वास की शक्ति से भर देगा। आपका जीवन विश्वास से भरा हो, आपका जीवन सुंदर हो, आपका जीवन सफल हो, आपका जीवन खुशियों से भरा हो। शुभ दिन...

घोरणे -- घरगुती उपाय.

घोरणे ही अनेक जणांची समस्या आहे. अनेक कारणांमुळे घोरण्याचा आजार होऊ शकतो. काही सावधगिरी बाळगुन आणि घरगुती इलाज करुन घोरण्यावर नियंत्रण आणता येऊ शकते. आज आपण पाहणार आहोत अशाच काही टिप्स ज्या घोरण्याची समस्या दूर करण्यात मदत करतील. 🍃 *१*. पंखा किंवा एसी खाली झोपू नका. पंखा किंवा एसीची सरळ हवा लागल्याने श्वास नलिका आकसतात. 🍃 *२.* भरपूर पाणी प्या शरीरात पाण्याच्या कमतरतेमुळे नाक आणि गळ्यामध्ये कफ वाढतो. ज्यामुळे श्वास घेण्यात अडचण येते. दिवसभर ३-४ लिटर पाणी प्या. 🍃 *३.* योग करा घोरण्याची समस्या दूर करण्यासाठी कपालभाति आणि प्राणायम फायदेशीर आहे. 🍃 *४.*आहारावर नियंत्रण ठेवा रात्रीच्या वेळी जास्त खाणे टाळा. झोपण्याआधी कफ वाढवणारे पदार्थ, जसे की दुध, ऑयली फूड, चॉकलेट किंवा गोड खाऊ नका. 🍃 *५.*रक्त दाबावर नियंत्रण ठेवा जर रक्त दाब सामान्यांपेक्षा जास्त असेल तर यामुळे घोरण्याची समस्या होऊ शकते. रक्त दाब नियंत्रणात असावा 🍃 *६.*वजन कमी करा घोरणे टाळण्यासाठी वजनावर नियंत्रण असणे खूप आवश्यक आहे. जास्त वजन असल्याने घोरण्याची समस्या होते. 🍃 *७.*लसूण मोहरीच्या तेलाने मालिश २-३ पाकळ्या लसूण मोहरीच...

The secrets of Ayurvedic digestive health and discover a happier, healthier you.

The Secrets of Ayurvedic Digestive Health. Ayurveda, the ancient Indian system of medicine, offers a holistic approach to health and wellness. One of the key areas of focus in Ayurveda is digestive health. In this blog, we'll explore how Ayurveda helps regulate digestion and prevents digestive disorders. The Importance of Digestion in Ayurveda In Ayurveda, digestion is considered the foundation of overall health. The digestive system is responsible for breaking down food into nutrients that can be absorbed by the body. When digestion is impaired, it can lead to a range of health problems, including digestive disorders, fatigue, and even mental health issues. Ayurvedic Principles of Digestive Health. Ayurveda offers a unique perspective on digestive health, based on the concept of the three doshas: Vata, Pitta, and Kapha. Each dosha has its own characteristics and tendencies, and understanding your individual dosha can help you tailor your diet and lifestyle to support o...

Boost your immunity naturally with Ayurveda.

The Power of Ayurveda: Boosting Immunity Naturally. In today's world, where diseases and infections are on the rise, having a strong immune system is crucial for maintaining overall health and well-being. Ayurveda, the ancient Indian system of medicine, offers a holistic approach to boosting immunity naturally. In this blog, we'll explore the ways in which Ayurvedic herbs and practices can enhance the body's natural defense system. Understanding the Immune System. Before we dive into the world of Ayurveda, let's take a brief look at how the immune system works. The immune system is a complex network of cells, tissues, and organs that work together to defend the body against foreign invaders, such as bacteria, viruses, and other pathogens. When the immune system is functioning properly, it can effectively fight off infections and diseases. Ayurvedic Herbs for Boosting Immunity. Ayurveda offers a wealth of herbs that can help boost immunity naturally. Some of ...

Dr Aditi R Kulkarni Kalyan India

Dr Aditi R Kulkarni M.D.Ayurved Mumbai Ayurved and Panchakarma Yog Therapy Consultant Gokul Nagari , Khadakpada Kalyan West Maharashtra India 421301 Contact No + 91 9821608335

Meditation: The Ultimate Mobile Device for a Happier, Healthier You.

Meditation: The Ultimate Mobile Device for a Happier, Healthier You. In today's fast-paced world, we're constantly connected to our mobile devices. But what if you had a device that could help you stay calm, focused, and present, no matter where you are or what you're doing? Enter meditation, the ultimate mobile device. The Benefits of Meditation Meditation is a powerful tool that offers a wide range of benefits, including: 1 Reduced stress and anxiety 2 Improved focus and concentration 3 Enhanced creativity and productivity 4 Better sleep quality 5 Increased self-awareness and self-acceptance How to Meditate Meditation is a simple yet profound practice that can be done anywhere, anytime. Here's a step-by-step guide to get you started: 1. Find a quiet and comfortable spot to sit or lie down. 2. Close your eyes and take a few deep breaths. 3. Focus on your breath, a mantra, or a physical sensation in your body. 4. When your mind wanders, gently bring it back...

Reduce inflammation naturally with Ayurveda.

Reducing Inflammation with Ayurveda: A Natural Approach to Pain Relief. Inflammation is a natural response of the body's immune system, but chronic inflammation can lead to debilitating pain and discomfort. Ayurveda, the ancient Indian system of medicine, offers a natural approach to reducing inflammation and alleviating chronic pain. In this blog, we'll explore the Ayurvedic treatments and herbs that can help reduce inflammation and promote overall well-being. Understanding Inflammation Inflammation is a complex process that involves the immune system's response to injury or infection. While acute inflammation is a necessary response to injury, chronic inflammation can lead to a range of health problems, including arthritis, diabetes, and heart disease. Ayurveda recognizes that inflammation is often caused by an imbalance of the three doshas: Vata, Pitta, and Kapha. Ayurvedic Treatments for Reducing Inflammation Ayurveda offers a range of treatments for reducin...

Ayurveda Initiative For Global Health

Search This Blog